Η χορήγηση σοταγλιφλοζίνης σε ασθενείς με ΣΔτ2 και ΧΝΝ
Στις 16 Νοεμβρίου 2020, δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα της μελέτης SCORED (Effect of Sotagliflozin on Cardiovascular and Renal Events in Patients With Type 2 Diabetes and Moderate Renal Impairment Who Are at Cardiovascular Risk) σχετικά με την καρδιοπροστατευτική δράση της σοταγλιφλοζίνης. Πρόκειται για μια τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή κλινική δοκιμή φάσης ΙΙΙ, η οποία μελέτησε την επίδραση της σοταγλιφλοζίνης (200 mg/ ημέρα και επί απουσίας σημαντικών ανεπιθύμητων ενεργειών και αντενδείξεων τιτλοποίηση σε 400 mg/ ημέρα) συγκριτικά με το placebo σε 10.584 ασθενείς με ΣΔτ2 και ΧΝΝ σταδίου 3 ή αρχικού σταδίου 4 (eGFR=25-60 mL/min/1.73 m2 με ή χωρίς αλβουμινουρία). Η μελέτη ανέδειξε σημαντική μείωση κατά 26% του συμπλόκου πρωτογενούς καταληκτικού σημείου (καρδιαγγειακός θάνατος, νοσηλεία ή/και επισκέψεις στα επείγοντα λόγω κλινικής επιδείνωσης καρδιακής ανεπάρκειας) με τη χορήγηση σοταγλιφλοζίνης συγκριτικά με το placebo (hazard ratio, 0.74; 95% confidence interval [CI], 0.63 – 0.88, P <0.001). Επιπρόσθετα, η σοταγλιφλοζίνη μείωσε τον κίνδυνο για μη θανατηφόρο ΑΕΕ και μη θανατηφόρο ΟΕΜ κατά 16% [hazard ratiο: 0.84 (95% CI, 0.72- 0.99)] συγκριτικά με το placebo. Ωστόσο, δε διέφερε σημαντικά με το placebo στη μείωση του ποσοστού των καρδιαγγειακών θανάτων (hazard ratio, 0.90; 95% CI, 0.73- 1.12; P = 0.35).
Η διάρροια, η διαβητική κετοξέωση, οι λοιμώξεις του γεννητικού συστήματος και η συστολή του όγκου συνιστούν τις πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες της σοταγλιφλοζίνης. Η υπογλυκαιμία, τα κατάγματα οστών, οι ακρωτηριασμοί, οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος καθώς και η οξεία νεφρική βλάβη δεν συσχετίστηκαν σημαντικά με τη χορήγησή της.
Πηγή: Bhatt DL, Szarek M, Pitt B, Cannon CP, Leiter LA, McGuire DK, et al. Sotagliflozin in Patients with Diabetes and Chronic Kidney Disease. N Engl J Med. 2020.
Η σοταγλιφλοζίνη σε ασθενείς με ΣΔτ2 και χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια
Στις 16 Νοεμβρίου 2020 δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα της τυχαιοποιημένης, διπλής-τυφλής, φάσης ΙΙΙ κλινικής δοκιμής SOLOIST-WHF (Effect of Sotagliflozin on Cardiovascular Events in Patients With Type 2 Diabetes Post Worsening Heart Failure (SOLOIST-WHF Trial) σχετικά με την επίδραση της σοταγλιφλοζίνης σε ασθενείς (Ν=1222) με ΣΔτ2 και χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια με ιστορικό πρόσφατης νοσηλείας λόγω κλινικής επιδείνωσης της καρδιακής ανεπάρκειας. Η έναρξη της σοταγλιφλοζίνης/placebo έγινε είτε προ της εξόδου από το νοσοκομείο έως και 3 ημέρες μετά. Αρχικά, σε όσους τυχαιοποιήθηκαν σε σοταγλιφλοζίνη χορηγήθηκαν 200 mg/ημέρα και επί απουσίας αντενδείξεων και ανεπιθύμητων ενεργειών έγινε τιτλοποίηση σε 400 mg/ ημέρα (διάμεσος χρόνος παρακολούθησης: 9 μήνες).
Η μελέτη έδειξε ότι η χορήγηση σοταγλιφλοζίνης μείωσε σημαντικά κατά 33% το σύμπλοκο καταληκτικό σημείο (καρδιαγγειακός θάνατος, επίσκεψη στα επείγοντα ή νοσηλεία λόγω κλινικής επιδείνωσης της καρδιακής ανεπάρκειας) συγκριτικά με το placebo (hazard ratio, 0.67; 95% confidence interval [CI], 0.52- 0.85; P<0.001). Ειδικότερα, η σοταγλιφλοζίνη μείωσε κατά 16% τον κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου (hazard ratio, 0.84; 95% confidence interval [CI], 0.58- 1.22; P= 0.36) και κατά 18% (hazard ratio, 0.82; 95% confidence interval [CI], 0.59- 1.14) θανάτου οποιασδήποτε αιτιολογίας.
Σε υποανάλυση που έγινε μετά τη διαστρωμάτωση των ασθενών βάσει του κλάσματος εξώθησης σε διαβητικούς ασθενείς με LVEF <50% και LVEF ≥ 50% τα αποτελέσματα δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά. Παρόμοια, ο χρόνος έναρξης της αγωγής δεν επηρέασε τα ευρήματα.
Η διάρροια και η σοβαρή υπογλυκαιμία αποτέλεσαν τις πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες της σοταγλιφλοζίνης στη μελέτη αυτή. Η υπόταση και η οξεία νεφρική βλάβη δε συσχετίστηκαν σημαντικά με τη χορήγηση της σοταγλιφλοζίνης.
Πηγή: Bhatt DL, Szarek M, Steg PG, Cannon CP, Leiter LA, McGuire DK, et al. Sotagliflozin in Patients with Diabetes and Recent Worsening Heart Failure. N Engl J Med. 2020.
H τικαγρελόρη εγκρίθηκε από τον FDA για τη δευτερογενή πρόληψη αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου
Η AstraZeneca ανακοίνωσε ότι ο FDA ενέκρινε τον αναστολέα P2Y12, τικαγρελόρη, για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με οξύ ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο υψηλού κινδύνου.
Η νέα ένδειξη για τη χορήγηση της τικαγρελόρης χορηγήθηκε με βάση τα θετικά αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής φάσης 3 THALES. Μεταξύ 11.016 ασθενών με ήπιο έως μέτριο οξύ ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (βαθμολογία NIHSS ≤5) ή παροδικό ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο υψηλού κινδύνου που δεν υποβλήθηκαν σε ενδοφλέβια ή ενδοαγγειακή θρομβόλυση, ο κίνδυνος εμφάνισης του σύνθετου καταληκτικού σημείου (αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή θάνατος εντός 30 ημερών) ήταν χαμηλότερος στους ασθενείς που ελάμβαναν τικαγρελόρη-ασπιρίνη συγκριτικά με εκείνους που έπαιρναν μόνο ασπιρίνη (HR: 0.83, 95% CI: 0.71 – 0.96, p = 0.02). Το ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο εμφανίστηκε σε 276 ασθενείς (5,0%) στην ομάδα της τικαγρελόρης-ασπιρίνης και σε 345 ασθενείς (6,3%) στην ομάδα της ασπιρίνης (HR: 0.79, 95% CI: 0.68 – 0.93, p = 0.004). Η επίπτωση της αναπηρίας δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ των δύο ομάδων, ενώ σοβαρή αιμορραγία εμφανίστηκε σε 28 ασθενείς (0,5%) στην ομάδα της τικαγρελόρης-ασπιρίνης και σε 7 ασθενείς (0,1%) στην ομάδα της ασπιρίνης (p = 0.001).
Αξίζει να σημειωθεί πως η τικαγρελόρη έχει λάβει ένδειξη στις ΗΠΑ για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης πρώτου εμφράγματος του μυοκαρδίου ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς υψηλού κινδύνου με στεφανιαία νόσο.
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1916870
Θετική γνωμοδότηση CHMP για το inclisiran – υποψήφιος πρώτος στην κατηγορία παράγοντας siRNA για τη θεραπεία της υψηλής χοληστερόλης
Στις 16 Οκτωβρίου 2020 η Novartis ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση (Committee for Medicinal Products for Human Use, CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (European Medicines Agency, EMA) γνωμοδότησε θετικά και συνέστησε τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας του Leqvio® (inclisiran) για τη θεραπεία ενηλίκων με υπερχοληστερολαιμία ή μικτή δυσλιπιδαιμία, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό ορόσημο προκειμένου να διατίθεται στην ευρωπαϊκή κοινότητα. Έτσι, το inclisiran θα είναι το πρώτο και μόνο μικρό παρεμβαλλόμενο RNA (siRNA) στην Ευρώπη για ασθενείς με υπερχοληστερολαιμία ή μικτή δυσλιπιδαιμία.
Η καρδιαγγειακή νόσος (CVD) απειλεί 3,9 εκατομμύρια ζωές ετησίως στην Ευρώπη και το 80% των ασθενών υψηλού κινδύνου δεν επιτυγχάνουν τους προτεινόμενους από τις κατευθυντήριες οδηγίες στόχους της LDL χοληστερόλης (LDL-C) παρά την εκτεταμένη χρήση στατινών. Το Inclisiran παρέχει αποτελεσματική και παρατεταμένη μείωση της LDL-C έως και 52%, με προφίλ ασφαλείας παρόμοιο με αυτό του εικονικού φαρμάκου, σε ασθενείς με αυξημένη LDL-C παρά τη μέγιστη ανεκτή δόση υπολιπιδαιμικής αγωγής.
Με μόνο δύο δόσεις το χρόνο που χορηγούνται από επαγγελματίες υγείας, αναμένεται να εξασφαλίσει μακροχρόνια συμμόρφωση. Το Inclisiran είναι επίσης υπό εξέταση από τον FDA των ΗΠΑ και άλλες υγειονομικές αρχές για τη θεραπεία της πρωτοπαθούς υπερλιπιδαιμίας (συμπεριλαμβανομένης της ετερόζυγου οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας) σε ενήλικες που έχουν αυξημένη LDL-C ενώ βρίσκονται σε μέγιστη ανεκτή δόση θεραπείας με στατίνη.
Για περισσότερες πληροφορίες: https://www.novartis.com/news/media-releases/novartis-receives-positive-chmp-opinion-leqvio-inclisiran-potential-first-class-sirna-treatment-high-cholesterol
H νταπαγλιφλοζίνη έλαβε έγκριση από τον ΕΜΑ για τη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας με μειωμένο κλάσμα εξώθησης
Στις 5 Νοεμβρίου 2020 έλαβε έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) η χορήγηση της νταπαγλιφλοζίνης στη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας με μειωμένο κλάσμα εξώθησης (LVEF ≤40%) ανεξάρτητα από το γλυκαιμικό προφίλ του ασθενούς. H έγκριση στηρίχθηκε στα αποτελέσματα της μελέτης DAPA-HF (Study to Evaluate the Effect of Dapagliflozin on the Incidence of Worsening Heart Failure or Cardiovascular Death in Patients With Chronic Heart Failure). Πρόκειται για τυχαιοποιημένη, διπλή τυφλή κλινική δοκιμή φάσης ΙΙΙ (Ν=4746), η οποία έδειξε ότι η προσθήκη νταπαγλιφλοζίνης 10 mg/ημέρα στην ήδη λαμβανόμενη αγωγή για καρδιακή ανεπάρκεια μείωσε σημαντικά κατά 26% το πρωτογενές σύμπλοκο καταληκτικό σημείο (επεισόδια καρδιαγγειακού θανάτου, νοσηλείες για καρδιακή ανεπάρκεια, επισκέψεις στα επείγοντα λόγω απορρύθμισης καρδιακής ανεπάρκειας) σε 2373 ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια με LVEF ≤40% με ή χωρίς ΣΔτ2 και eGFR ≥30 ml/min/1.73 m2 συγκριτικά με το placebo (hazard ratio, 0.74; 95% confidence interval [CI], 0.65- 0.85; P <0.001). Ο διάμεσος χρόνος παρακολούθησης ήταν 18.2 μήνες.
Η μελέτη DAPA-HF έδειξε ότι για κάθε 21 ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια με LVEF ≤40% που λαμβάνουν νταπαγλιφλοζίνη αποφεύγεται ένας καρδιαγγειακός θάνατος ή μία νοσηλεία ή μία επίσκεψη στα επείγοντα λόγω κλινικής επιδείνωσης της καρδιακής ανεπάρκειας (ΝΝΤ=21). Ειδικότερα, στη μελέτη η νταπαγλιφλοζίνη μείωσε τον καρδιαγγειακό θάνατο κατά 18% (hazard ratio, 0.82; 95% CI, 0.69 – 0.98) και το θάνατο οποιασδήποτε αιτιολογίας κατά 13% (hazard ratio, 0.83; 95% CI, 0.71 – 0.97). Τα αποτελέσματα της μελέτης δεν διέφεραν μεταξύ διαβητικών και μη ασθενών.
Στις 13 Νοεμβρίου 2020 προστέθηκε στο συνοπτικό SmPC της νταπαγλιφλοζίνης ως επιπρόσθετη θεραπευτική ένδειξη η συμπτωματική χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια με μειωμένο κλάσμα εξώθησης (συνιστώμενη δόση 10 mg/ημέρα). Ωστόσο, δεν υπάρχουν δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια με LVEF ≤40% και eGFR <30 ml/min/1.73 m2.
Στα πλαίσια του προγράμματος DapaCare, το 2021 αναμένονται τα αποτέλεσματα της κλινικής δοκιμής DELIVER (Dapagliflozin Evaluation to Improve the LIVEs of Patients With PReserved Ejection Fraction Heart Failure) σχετικά με την επίδραση της νταπαγλιφλοζίνης (10 mg/ημέρα) στον καρδιαγγειακό θάνατο και την καρδιακή ανεπάρκεια (επίσκεψη στα επείγοντα ή/και νοσηλεία που οφείλεται στην απορρύθμιση της καρδιακής ανεπάρκειας) σε διαβητικούς και μη ασθενείς ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και διατηρημένο κλάσμα εξώθησης -LVEF >40% (HFpEF).
Πηγές:
2. McMurray JJV, Solomon SD, Inzucchi SE, Kober L, Kosiborod MN, Martinez FA, et al. Dapagliflozin in Patients with Heart Failure and Reduced Ejection Fraction. N Engl J Med. 2019;381(21):1995-2008.
3. https://www.medicines.org.uk/emc/medicine/27188
Επιμέλεια: Χ. Μπουτάρη (Ειδικός Παθολόγος, Β’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική,
Ιπποκράτειο Γ.Ν. Θεσσαλονίκης)
Φ. Μπάρκας (Επικουρικός Επιμελητής Β’ Παθολογίας,
Β’ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων)
Γ. Αναστασίου (Υποψήφια Διδάκτωρ Ιατρικού Τμήματος Παν/μιου Ιωαννίνων, Ειδικευόμενη Ιατρός Παθολογίας, Β’ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων )